ေတာက္တဲ့ႏွင့္ပတ္သက္၍ စုေဆာင္းထားသမွ်

ေတာက္တဲ့သည္ HIV ႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါ ကုသရာတြင္ အေထာက္အကူျပဳသည္ဆိုသည့္ အေထာက္အထားေတြ႕ရွိျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ကမာၻ႕က်န္းမာေရး အဖြဲ႔မွ ထုတ္ျပန္

ေတာက္တဲ့သည္ HIV ႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါ ကုသရာတြင္ အေထာက္အကူျပဳသည္ဆိုသည့္ အေထာက္အထားေတြ႕ရွိျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ကမာၻ႕က်န္းမာေရး အဖြဲ႔မွ ထုတ္ျပန္ေၾကၿငာသည္။


ေတာက္တဲ့မ်ားသည္ HIV ႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသႏိုိင္သည္ဆိုသည္မွာ လွည့္ဖ်ားမႈသာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုသတင္းကို လူအခ်ိဳ႕က မိမိ၏ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားအတြက္ ေကာလဟာလထုတ္လႊင့္ကာ ေတာက္တဲ့ကို ေငြ အေျမာက္အျမားေပး၍ ၀ယ္ယူေစရန္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ ေပ်ာက္ကင္းသြားသည့္ အေထာက္အထား မေတြ႕ရွိရေသးေၾကာင္း၊ ဤသို႔ေသာ ေကာလဟာလ ထုတ္လႊင့္ျခင္းသည္ ေကာင္းေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ေတာက္တဲ့ကုိ ထိေတြ႕ စားသုံးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို သုေတသနျပဳထားသည့္ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားလည္း မရွိေသးေၾကာင္း ကမာၻ႕က်န္းမာေရး အဖြဲ႔ က၎၏ facebook page တြင္ ထုတ္ျပန္ထားသည္။ အဆိုပါေၾကျငာခ်က္တြင္ HIV ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေမးမ်ားသည့္ ေမးခြန္းမ်ားအတြက္ ေျဖဆိုခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည့္ link ကိုပါထည့္သြင္းထားသည္။ ယခုသတင္းကိုလည္း လက္ဆင့္ကမ္းၾကရန္ ႏိႈးေဆာ္ထားသည္။


မူရင္း ေၾကျငာခ်က္ကို ေအာက္ပါ link တြင္ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈႏိုင္ပါသည္။
http://www.facebook.com/WorldHealthOrganization

ေတာက္တဲ့မ်ားအား အစုအျပံဳလုိက္ ဖမ္းဆီးေရာင္းခ်ျခင္းကုိ သတိထား တားျမစ္သင့္

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ေတာက္တဲ့မ်ားအား အစုအျပံဳလုိက္ ဖမ္းဆီးေရာင္းခ်ျခင္းကုိ သတိထား တားျမစ္သင့္ေၾကာင္းႏႇင့္ သဘာ၀အေလ်ာက္ ေပါက္ဖြားႀကီးျပင္းေသာ ေတာက္တဲ့မ်ားအား ဖမ္းဆီးျခင္းသည္ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ပ်က္စီးမႈႏႇင့္ဆက္ႏႊယ္မႈ ရႇိမရႇိကုိ ေလ့လာသင့္ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက သုံးသပ္ေျပာၾကားသည္။
လက္ရႇိ အေနအထားတြင္ ေနရာ ေဒသလုိက္ၿပီး ေစ်းႏႈန္းကြာျခားျခင္းမ်ား ရႇိသည့္တုိင္ ေရာင္းခ်မႈမ်ား၊ ၀ယ္ယူမႈမ်ား ရႇိေနေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္လည္း ေတာက္တဲ့တစ္ေကာင္လွ်င္ က်ပ္သိန္းသုံးေလးဆယ္ ေပးမည္ဟူေသာ
မက္လုံးမ်ားသည္ ေတာက္တဲ့ မ်ား အစုအျပဳံလုိက္ ေသဆုံးေစေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္မ်ား အသုိင္းအ၀ုိင္းမႇ သိရႇိရပါသည္။
''ေရာင္းတန္း၀င္ေတာက္တဲ့ ဆုိတာက ႏႇစ္ဆယ္သား၊ အစိတ္သား အေလးခ်ိန္ရႇိတဲ့ အေကာင္ႀကီးေတြပါ။ ဒါေပမယ့္ အခုက ေတာက္တဲ့လုိ႔ အသံၾကားလုိက္တာနဲ႔ ဖမ္းလာၾကတယ္။ ဘယ္မႇာ ေရာင္းမလဲဆုိတာ မသိဘူး။
ဘယ္မႇာ၀ယ္တယ္ဆုိတာ မသိဘူး။ ၾကာလာေတာ့ တခ်ဳိ႕ေတာက္တဲ့ေတြဟာ ေသဆုံးသြားၾကတာေတြ ရႇိတယ္။ ဒါဟာ ေတာက္တဲ့မ်ဳိး ျပဳန္းေစႏုိင္တဲ့ လုပ္ရပ္မုိ႔ တားဆီးဖုိ႔ လုိၿပီလုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ေလ့လာခ်က္ေတြကုိလည္း ထည့္တြက္ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္''ဟု စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရႇင္ တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
ေတာက္တဲ့မ်ားကုိ ေရာင္းခ်ရာတြင္ ငါးက်ပ္သားအရြယ္မႇ စတင္ ၿပီး ေရာင္းခ်ၾကေလ့ ရႇိေသာ္လည္း ယင္းသုိ႔ အေကာင္ေသးမ်ားကုိ ၀ယ္ယူသူ လြန္စြာရႇားပါးေၾကာင္း၊ ေရာင္း၍ မရႏုိင္ေသာ ေတာက္တဲ့မ်ားအား ျပန္လည္
လႊတ္သင့္ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ား က သုံးသပ္ပါသည္။ ေတာက္တဲ့မ်ားကုိ တန္ဖုိးႀကီး ဇီ၀ေဆးတစ္မ်ဳိး ေဖာ္စပ္ရာတြင္ အသုံးျပဳေၾကာင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္ႏုိင္ငံမႇ အဓိက ၀ယ္ယူလ်က္ ရႇိေၾကာင္း သိရႇိရသည္။
''အဓိကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္ ႏုိင္ငံကုိ တင္ပုိ႔ေရာင္းခ်တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေရာင္းတန္း၀င္ အရြယ္အစားက ေတာက္တဲ့ အေကာင္တစ္ေထာင္မႇာ တစ္ေကာင္ေတာင္ ေတြ႕ရဖုိ႔ မလြယ္ဘူး။ အခုဆုိ ေတာက္တဲ့ေတြကုိ လြယ္လင့္တကူ မရေတာ့ဘူး။ေတာက္တဲ့ အေသးေတြကုိ ဖမ္းဆီးေရာင္းခ်တာကုိ သတိေပး တားျမစ္သင့္ပါတယ္''ဟု ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္မႇ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရႇင္တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။

မြန္ျပည္နယ္ ေမာ္လျမိဳင္ခ႐ိုင္ ဘီလူးကြၽန္း ေခ်ာင္းဆံုျမိဳ႕နယ္ရိႇ ေက်းရြာမ်ားႏႇင့္ သထံုခ႐ိုင္ ေပါင္ျမိဳ႕နယ္ရိႇ ေက်းရြာအခ်ဳိ႕တြင္ ေတာက္တဲ့မ်ားကို ေစ်းေကာင္းေပးကာ စုေဆာင္း ၀ယ္ယူမႈ ရိႇေန

မြန္ျပည္နယ္ ေမာ္လျမိဳင္ခ႐ိုင္ ဘီလူးကြၽန္း ေခ်ာင္းဆံုျမိဳ႕နယ္ရိႇ  ေက်းရြာမ်ားႏႇင့္ သထံုခ႐ိုင္ ေပါင္ျမိဳ႕နယ္ရိႇ ေက်းရြာအခ်ဳိ႕တြင္ ေတာက္တဲ့မ်ားကို ေစ်းေကာင္းေပးကာ စုေဆာင္း ၀ယ္ယူမႈ ရိႇေနေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားမႇ သိရိႇရသည္။
''ရြာမႇာေတာက္တဲ့ေတြ လိုက္၀ယ္ျပီး တ႐ုတ္၊ ထိုင္း၊ မေလးကို ပို႕ေနတဲ့သူ ရိႇပါတယ္။ က်ပ္ ႏႇစ္ဆယ္သားေလာက္ရႇိ ေတာက္တဲ့ ဆိုရင္ က်ပ္ ၁၀သိန္းေလာက္ ေစ်းေပးၿပီး ေလးဆယ္သားအထက္ေက်ာ္ရင္ သိန္းႏႇစ္ရာေလာက္ထိ ေပးမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ရြာမႇာက အရင္က ေတာက္တဲ့ ဆိုရင္ သူ႔ရဲ႕မစင္က အဆိပ္ဆိုေတာ့ ေတြ႕ရင္ သတ္ပစ္လိုက္တာ မ်ားတယ္။ အခုဆိုရင္ ေတာက္တဲ့ ေတြ႕ရင္ ၀ယ္သူကို ေခၚလိုက္ၾကတယ္။ ကိုယ္တိုင္ ဖမ္းေပးရင္လည္း ရတယ္၊သူ႕ဟာသူဖမ္းရင္ ဖမ္းခ ႏႈတ္ျပီး ေငြေပးပါတယ္။ တ႐ုတ္ဘက္က အရႇင္ပဲ ယူၿပီး ထိုင္း၊ မေလးက်ေတာ့ အေသလည္း ယူတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္၊ ေတာက္တဲ့ အေလးခ်ိန္ကိုေတာ့ ေနရႇင္နယ္ သံဓာတ္ခဲနဲ႕ပဲ ခ်ိန္ပါတယ္။သူ႕အတြက္ ပိုယူထားပါတယ္၊ သူက ရန္ကုန္ကိုသယ္ရင္ အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့ျပီး ေငြရနည္းတာမ်ဳိး ျဖစ္မႇာစိုးလို႕ ထင္တယ္။ ဒီမႇာေတာက္တဲ့ကို ဘာမႇအသံုးမျပဳႏိုင္ေတာ့ ခုလို ေငြေပၚလာ၀ယ္သူကို ေရာင္းေနေတာ့ ေတာက္တဲ့ေတာင္ အေတာ္ နည္းကုန္ျပီ''ဟု ဘီလူးကြၽန္း သံလြင္ျမစ္ကမ္းရြာ ေနသူတစ္ဦးက ေျပာသည္။
အလားတူ ေပါင္ျမိဳ႕နယ္ မုတၲမတြင္လည္း ဘုရားေဟာင္း၊ ေက်ာင္းေဟာင္း၊ ဇရပ္အိုမ်ားရိႇ ေတာက္တဲ့မ်ားကို ဖမ္းယူ ေရာင္းခ်မႈ ရိႇေနေၾကာင္း သိရိႇရပါသည္။ေတာက္တဲ့၏ အျမီး၊ ဦးေခါင္း တို႕မႇ အဆီထုတ္ကာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ၊ ကင္ဆာေရာဂါ ကုထံုးမ်ားတြင္ သံုးစဲြလ်က္ ရႇိေသာေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ ေစ်းေကာင္းေပး ၀ယ္ယူျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေတာက္တဲ့ေရာင္း၀ယ္ သယ္ေဆာင္မႈႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ကန္႕သတ္ထားသည့္ ဥပေဒ၊ စည္းကမ္းမ်ား ရိႇပါက အမ်ားျပည္သူ သိရိႇႏိုင္ရန္ ပညာရႇင္မ်ား အေနျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္ တင္ျပသင့္ေၾကာင္း၊ ေတာက္တဲ့ေရာင္း၀ယ္မႈမ်ား ကာလအေတာ္အတန္ၾကာ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အတြက္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈတြက္ အႏၲရာယ္ရိႇမည္ ဆိုပါက ၾကိဳတင္ တားဆီးမႈမ်ားကို သိသာ ထင္ရႇားစြာ အသိေပးသင့္ေၾကာင္း ေလ့လာသူတစ္ဦးက ေျပာပါသည္။

ေတာက္တဲ့မ်ဳိးသုဉ္းမည့္အႏၱရာယ္

ညတြင္ က်က္စားေသာ အာရႇေတာက္တဲ့မ်ဳိးသည္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ကို ကုသရာတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္ဟု ယူဆမႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုတြားသြားသတၱ၀ါကို ေမႇာင္ခိုကူးမႈ သိသိသာသာျမင့္တက္လာေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရႇာက္ေရး အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕က ႏို၀င္ဘာလ ၁၅ ရက္တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ 
ေတာက္တဲ့လ်ာႏႇင့္ ကိုယ္တြင္းအဂၤါမ်ားကို စားသံုးျခင္းသည္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြကို ကုသႏိုင္သည္ဟု အမႊမ္းတင္ ေရးသားေျပာဆိုမႈမ်ားေၾကာင့္ ေတာက္တဲ့ကို စားသံုးမႈ သိသိသာသာ ျမင့္တက္ေစခဲ့ေၾကာင္း Traffic Southeast Asia (TSA) အဖြဲ႕ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ေရာဂါေပ်ာက္သည္ဆိုေသာ ေျပာဆိုမႈမ်ားသည္ ခ်ဲ႕ကားထားေသာ လိႇမ့္လံုးမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း (TSA)က ေျပာၾကားခဲ့သည္။  အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြႏႇင့္ ပန္းေသမႈအား ေတာက္တဲ့သံုး၍ ကုသျခင္းသည္ လူနာကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစေၾကာင္း ဖိလစ္ပိုင္အစိုးရက ဇူလိုင္လတြင္ သတိေပးခဲ့သည္။ ဆီးခ်ဳိ၊ ပန္းနာေရာဂါ ၊ အေရျပားေရာဂါႏႇင့္ ကင္ဆာတို႔ကဲ့သို႔ ေရာဂါမ်ားအတြက္ ေတာက္တဲ့ကို တိုင္းရင္းေဆးအျဖစ္ အာရႇတြင္ သံုးစြဲေနသည္မႇာ ၾကာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာမႈက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ေတာက္တဲ့အေသမ်ားကို အေျခာက္ခံကာ အမႈန္႔လုပ္၍ စားသံုးၾကသည္။ အခ်ဳိ႕အာရႇႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စြမ္းအားျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ ေတာက္တဲ့ကို ၀ိုင္ႏႇင့္ ၀ီစကီလုပ္ကာ ေသာက္သံုးၾကသည္။ အာရႇတြင္ ေတာက္တဲ့ ကုန္သြယ္မႈ၌ မေလးရႇားသည္ ဗဟုိခ်က္ျဖစ္လာေနသည္။ ကေမၻာဒီးယား၌ ေတာက္တဲ့ ၁၀၀၀ ခန္႔ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ရာ မေလးရႇားသို႔ တင္ပို႔မည္ဟု ယုံၾကည္ရသည္။